Ελένη Γερουλάνου | "Στις σχολικές βιβλιοθήκες ξεκινούν ταξίδια απεριόριστων διαδρομών προς τη γνώση"

Καθαρό βλέμμα, ανοιχτή αγκαλιά, ένας αρκούδος μια φορά, Μουσείο Παιχνιδιών, αγάπη γιασεμί, χαρωπά νηπιάκια, Σχολή Μωραΐτη, ναΐφ ζωγραφιές, Library4all, κολιμπρί, πλατύ χαμόγελο, bookwave, βιβλία, βιβλία, κι άλλα βιβλία… Λέξεις και φράσεις στο μυαλό ζωγραφίζουν με τρυφερές αποχρώσεις τη μορφή της Ελένης Γερουλάνου, της γυναίκας που μέσα από τη γαλήνια ηρεμία της μάς μεταδίδει τους πιο σπουδαίους κυματισμούς αγάπης.

Η εκπαιδευτικός, διευθύντρια του νηπιαγωγείου της Σχολής Μωραΐτη, συγγραφέας (υπέροχων) παιδικών βιβλίων, συνιδρύτρια της μη κερδοσκοπικής εταιρείας Library4all, και φίλη καρδιάς, Ελένη Γερουλάνου, λίγο πριν το 8ο bookwave – που θα λάβει χώρα 6-10 Φεβρουαρίου 2023 στο Μουσείο Μπενάκη- δέχτηκε «με τιμή και χαρά» όπως μου έγραψε, να λύσει τις απορίες μου σχετικά με τη δράση και το έργο του Library4all, αλλά και να μοιραστεί μαζί μας την αξία του εθελοντισμού, της φιλαναγνωσίας και της ενσυναίσθησης.

Έρχεται το 8o bookwave 2023, 6 με 10 Φεβρουαρίου, στο Μουσείο Μπενάκη, και η χαρά μας γίνεται τεράστιο κύμα αγάπης! Ποιος στόχος περιμένεις να επιτευχθεί για να πεις «Τα καταφέραμεεε!»;

Να μπορέσουμε να λάβουμε πολλά βιβλία για να στηρίξουμε ακόμα περισσότερα σχολεία στην Αττική και στην Περιφέρεια.

Τι ρόλο διαδραμάτισε η διετία της πανδημίας στην ομαλή εξέλιξη του Library4all; Μείναμε στο σπίτι μας, και, όπως οι στατιστικές δείχνουν, αγοράσαμε βιβλία και διαβάσαμε περισσότερο, μήπως όμως κάποιες σχολικές βιβλιοθήκες έμειναν με τα ράφια τους παραπονεμένα; Και αν ναι, πώς μπορεί να καλυφθεί αυτό το κενό;

Εμείς στο Library4all δεν σταματήσαμε να στηρίζουμε τα σχολεία που μας είχαν στείλει αίτημα ακόμα και μέσα στην πανδημία. Μόνο την περίοδο του lockdown, σταματήσαμε τις αποστολές μας.

Ελένη μου, σε έχω δει στην πράξη, να κουβαλάς και να διαχωρίζεις βιβλία, να υποδέχεσαι φίλους, παλιούς σου μαθητές, αλλά και αγνώστους που έρχονται στο Μουσείο Μπενάκη να ενισχύσουν το bookwave… Σκέφτομαι, θα μπορούσες απλά να έχεις έναν ρόλο συντονιστικό και λιγότερο κοπιαστικό, αλλά επιλέγεις να εμπλέκεσαι προσωπικά. Γιατί;

Γιατί αγαπώ αυτό που κάνω και πέφτω με τα μούτρα. Μπορεί η προσπάθεια για τη διαλογή των βιβλίων να είναι μεγάλη, τα έξοδα να είναι κάποιες φορές υπέρογκα (διαχειριστικές δαπάνες, φωτοτυπίες, αυτοκόλλητες ταινίες, κουτιά κ.λπ.), αλλά ευτυχώς υπάρχει μαζί μου μια δυνατή ομάδα από εθελοντές και φίλους που μοιράζεται τις αγωνίες μου και με βοηθάει την εβδομάδα του bookwave και όχι μόνο. Ο εθελοντισμός είναι στάση ζωής. Το βίωσα μέσα στην οικογένειά μου από παιδί.

Η ζωή μας ομορφαίνει όταν δίνεις ένα χέρι στον άλλο. Γινόμαστε καλύτεροι άνθρωποι. Γίνεται καλύτερη η κοινωνία μας. Και όλοι μπορούν να δώσουν ένα χέρι, όπως και όλοι χρειαζόμαστε να πιαστούμε από κάπου κατά καιρούς. Όταν βοηθάς, βοηθιέσαι και εσύ και αυτό είναι το σιωπηλό κομμάτι του εθελοντισμού.

Μέσα στη χρονιά οι προσφορές ιδιωτών, σχολείων, οργανισμών δεν είναι αρκετές ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες σχολικών βιβλιοθηκών; Και εάν όχι, τι πρέπει να γίνει ώστε να ενδυναμωθεί αυτό το κύμα;

Τα αιτήματα των σχολείων που περιμένουν αυτή τη στιγμή που μιλάμε είναι περισσότερα από 600. Όσες δωρεές και να έρθουν, δύσκολα μπορούμε να ανταποκριθούμε άμεσα και αποτελεσματικά σε αυτά. Θέλουμε πολύ να έχουμε τη δυνατότητα να ανταποκρινόμαστε πιο γρήγορα στις αιτήσεις που καταφθάνουν συνεχώς. Να αυξήσουμε την οικονομική μας ενίσχυση, ώστε να μπορούμε μέσα σε κάθε κουτί μαζί με τα σχεδόν καινούρια βιβλία από τις δωρεές ιδιωτών, να έχουμε και ολοκαίνουρια βιβλία που επιλέγουμε και αγοράζουμε εμείς. Τέλος, ελπίζουμε στη συνεργασία με περισσότερους φορείς. Οι συνέργειες είναι πολιτισμός.

Σε επίπεδο εθελοντισμού, πώς μπορεί κάποιος να βοηθήσει στο bookwave - εκτός από την προσφορά των βιβλίων;

Κάθε χρόνο σχεδιάζουμε μαζί με τους εμπνευσμένους aluminati ένα κολιμπρί με ζωγραφιές παιδιών ειδικά για τους σκοπούς του Library4all. Είναι μεγάλης αξίας για όλους εμάς, αξίας που δεν μετριέται με αριθμούς, αλλά με γνώση. Το κολιμπρί αυτό ισοδυναμεί με ένα βιβλίο. Το κάθε κολιμπρί συνοδεύεται με το παρακάτω μήνυμα:

Γιατί το κολιμπρί είναι τόσο μικρό

αλλά και ταυτόχρονα τόσο όμορφο,

όπως μια σκέψη που κάνεις για τους άλλους.

Τόσο μικρό αλλά και ταυτόχρονα τόσο δυνατό να φέρει την αλλαγή,

όπως μια πράξη που κάνεις εσύ κι άλλοι πολλοί μαζί σου.

Τόσο μικρό αλλά και τόσο σημαντικό,

όπως το να χαρίζεις ένα βιβλίο.

Αυτό είναι για εμάς το μήνυμα του κολιμπρί, ένα μήνυμα που το έκρυβε με τρόπο μαγικό

ακόμη και μέσα στο όνομά του... co + libri που θα πει συνεργασία + βιβλία.

Κάποιος έχει στο σπίτι του υπέροχα βιβλία του παιδιού του σε καλή κατάσταση και θέλει να τα δώσει

στο Library4all. Πρακτικά, και με απλά βήματα, τι πρέπει να κάνει;

Μπορεί να στείλει ένα email στο info@library4all.com με τα στοιχεία του και τι είδους βιβλία θα ήθελε να προσφέρει. Εμείς θα απαντήσουμε αμέσως και θα έρθουμε σε επικοινωνία μαζί του.

Αμέτρητοι εκδοτικοί οίκοι στην Ελλάδα, και αναρωτιέμαι γιατί δεν υπάρχει ένα συντονιστικό όργανο έτσι ώστε να δημιουργούνται, ή και να τροφοδοτούνται σε διαρκή βάση οι σχολικές βιβλιοθήκες;

H δημιουργία και ο εφοδιασμός σχολικών βιβλιοθηκών δεν είναι αρμοδιότητα των εκδοτών. Οι εκδότες, εδώ και πάρα πολλά χρόνια ενισχύουν άτυπα εκπαιδευτικούς και σχολικές βιβλιοθήκες δωρίζοντας βιβλία, όμως δεν είναι υποχρέωσή τους. Και στο δικό μας έργο έχουμε μεγάλη στήριξη από τους εκδότες που μας προσφέρουν με γενναιοδωρία πολλά αντίτυπα από τα βιβλία τους και τους ευχαριστούμε πολύ για αυτό.

Ωστόσο, η δική μας θέση είναι ότι τα βιβλία θα πρέπει να επιλέγονται από τις βιβλιοθήκες ανάλογα με τις ανάγκες τους και να πληρώνονται στους εκδότες, πιθανώς με κάποια ειδική έκπτωση προκειμένου τόσο οι σχολικές βιβλιοθήκες όσο και η εκδοτική παραγωγή να ενισχύονται με τον πιο σωστό τρόπο. Για αυτό κι εμείς προβαίνουμε πολύ συχνά σε μαζικές αγορές βιβλίων μέσω των χρηματικών χορηγιών που δεχόμαστε, προκειμένου να στηρίζουμε όσο μπορούμε όλο το οικοσύστημα του παιδικού βιβλίου.

7ο Νηπιαγωγείο Ευόσμου

Ένα γράμμα, ένα σημείωμα, ένα «ευχαριστώ» από κάποιο σχολείο ή μικρό αναγνώστη που σε έκανε να συγκινηθείς λίιιγο περισσότερο…

Μας δίνει πραγματικά μεγάλη δύναμη για τη συνέχιση της προσπάθειάς μας η θερμή ανταπόκριση, η ικανοποίηση και η χαρά των εκπαιδευτικών και των παιδιών, που την εισπράττουμε μέσα από τις επιστολές, τις ζωγραφιές, τις φωτογραφίες και τα email που μας στέλνουν. Αυτό είναι το κέρδος το δικό μας από την προσπάθειά μας, μαζί με την εμπιστοσύνη που χτίστηκε μέρα με τη μέρα με τους δασκάλους.

Τα ευχαριστήρια μηνύματα από τις Διευθύνσεις των σχολείων είναι για μας η μεγαλύτερη ανταμοιβή.

Αμέτρητες φορές έχω συγκινηθεί. Δύο πράγματα όμως είναι αυτά που πραγματικά θα ήθελα να μοιραστώ. Οι ευχές που μας ήρθαν από το Δημοτικό Σχολείο της Ίμβρου. Καταφέραμε και νικήσαμε όλα τα εμπόδια με τη βοήθεια του Κωνσταντίνου και της Εύης Χριστοφορίδη και στείλαμε βιβλία στα παιδιά του Ιδιωτικού Ρωμαίικου Δημοτικού Σχολείου, στο χωριό Άγιοι Θεόδωροι της Ίμβρου.

Το δεύτερο είναι οι ευχαριστίες των εκπαιδευτικών του Νηπιαγωγείου στο Άργος Ορεστικού. Με τη βοήθεια της Δικηγορικής εταιρείας Ζέπος & Γιαννόπουλος σχεδιάσαμε από την αρχή τη βιβλιοθήκη τους, διευρύναμε την υπάρχουσα συλλογή τους και καταφέραμε με τη βοήθεια του καλού φίλου και διοικητή τότε του ΚΕΑΤ, Μενέλαου Τσαούση, να στείλουμε βιβλία σε Braille για τον μικρό μαθητή τους που ήταν τυφλός.

4ο Δημοτικό Σχολείο Αριδαίας

Τι μπορεί να κάνει ένας εκπαιδευτικός, από το νήπιο κιόλας, για να εμφυσήσει στους μικρούς μαθητές τη χαρά της φιλαναγνωσίας;

Πρώτα να πείσει τους γονείς πως για να βοηθήσουμε τα παιδιά να αγαπήσουν το διάβασμα και να μπουν στον κόσμο των βιβλίων από νωρίς πρέπει να τους διαβάζουν από τη βρεφική τους ηλικία, να διαβάζουν μαζί τους, να υπάρχουν βιβλία παντού και να απολαμβάνουν κι εκείνοι την ανάγνωση ενός παιδικού βιβλίου. Να αφήνουν τα παιδιά τους να επιλέγουν ελεύθερα τα βιβλία που θέλουν να διαβάσουν. Να εξοικειώνονται με χώρους βιβλίων, όπως βιβλιοθήκες και βιβλιοπωλεία. Το διάβασμα ενός βιβλίου μαζί με το παιδί είναι ο καλύτερος τρόπος για να εξασφαλίσουμε ότι το ίδιο θα απολαμβάνει το διάβασμα και όταν μεγαλώσει. Το σχολείο έρχεται να συμπληρώσει όλη αυτή τη διαδικασία.

Η βιβλιοθήκη ενός σχολείου είναι η «καρδιά» του, γιατί εκεί τα παιδιά μπορούν να εμπνευστούν, να συγκινηθούν, να εξερευνήσουν και να αποκομίσουν εμπειρίες.

Τα βιβλία έχουν θεμελιώδη θέση στο σχολικό περιβάλλον. Οι σχολικές βιβλιοθήκες δεν είναι μόνο χώροι που υποστηρίζουν την εκπαιδευτική διαδικασία, αλλά και χώροι από όπου ξεκινούν ταξίδια απεριόριστων διαδρομών προς τη γνώση, όπως μας αρέσει να λέμε. Τα βιβλία βρίσκουν τη θέση τους στη βιβλιοθήκη, πρωταγωνιστούν σε δράσεις, τα παιδιά μαθαίνουν να τα ανταλλάσσουν, να τα δανείζονται και να τα χρησιμοποιούν για δημιουργική απασχόληση στην τάξη. Για αυτό πρέπει να υπάρχουν γεμάτες σχολικές βιβλιοθήκες, βιβλία μέσα στην τάξη και έξω στο διάλειμμα και να έχουν στο καθημερινό τους πρόγραμμα τα παιδιά 10 λεπτά σιωπηλής ανάγνωσης του αγαπημένου τους βιβλίου.

Αφίσα του εικαστικού Διαμαντή Αϊδίνη για το 1ο bookwave το 2013

«Ένα σχολείο χωρίς εξωσχολικά βιβλία»: Σενάριο δυστοπικό για όλους όσοι αγαπάμε τα παιδιά και τα βιβλία, κι όμως συμπυκνώνει την αλήθεια πολλών σχολείων. «Ένα σχολείο χωρίς εξωσχολικά βιβλία»: Πώς μεταφράζεται στη δική σου καρδιά η φράση αυτή;

Ένα σχολείο χωρίς εξωσχολικά βιβλία είναι ένα σχολείο που η καρδιά του δεν χτυπά σωστά.

Τα βιβλία αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Όπως μας λένε οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί, «το βιβλίο αποτελεί καθημερινό “εργαλείο” για τη δουλειά μας» και «δεν υπάρχει μέρα που να μη διαβάζουμε ένα μικρό κομμάτι από κάποιο βιβλίο».

Τον Οκτώβριο του 2023 το Library4all κλείνει τα 10 του χρόνια. Θα το γιορτάσουμε; Ποιο είναι το καλύτερο δώρο που θα μπορούσαμε να κάνουμε στο Library4all;

Θέλουμε πολύ να οργανώσουμε κάτι για τα 10 χρόνια του Library4all της καρδιάς μου. Ιδέες υπάρχουν πολλές, όνειρα ακόμα περισσότερα. Νομίζω πως η καλύτερη ευχή για μας θα ήταν να μην μας χρειάζονται πια τα σχολεία, γιατί αυτό θα σημαίνει ότι θα έχουν καλυφθεί πλήρως οι ανάγκες τους.

Όνειρό μας είναι όλα τα σχολεία να έχουν μία προσβάσιμη, καλά ενημερωμένη βιβλιοθήκη, συνδεδεμένη με τη ζωή του σχολείου, με ράφια γεμάτα βιβλία, με βιβλιοθηκονόμο και με ετήσια κονδύλια για αγορά βιβλίων. Μία βιβλιοθήκη πραγματικά για όλους και όλες.

Εννέα χρόνια, από τον Σεπτέμβριο του 2013, το Library4all προσφέρει βιβλία σε σχολικές βιβλιοθήκες και δίνει τη δυνατότητα σε χιλιάδες παιδιά να ταξιδέψουν στις σελίδες τους. Μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα έχει παραδώσει περισσότερα από 1.000.000 βιβλία σε 6.000 σχολεία, 7 παιδιατρικά νοσοκομεία, 250 φορείς, κοινωνικές υπηρεσίες, ιδρύματα, 30 δομές που φιλοξενούνται παιδιά προσφύγων και 20 δημοτικές βιβλιοθήκες. Βιβλία του Library4all έχουν ταξιδέψει σε ελληνικά σχολεία στην Ίμβρο, στο Κατάρ, στην Τιφλίδα, στη Νάπολη, στη Χάγη, στο Cambridge, στη Νυρεμβέργη και στη Νέα Υόρκη. Νομίζω ότι ο αριθμοί που σου ανέφερα είναι ενδεικτικοί της προσπάθειας που καταβάλλουμε.

Κλείνοντας θα ήθελα να σας ευχαριστήσω πολύ για αυτή την κουβέντα μας. Είναι ωραίο να μοιράζεσαι με τον κόσμο κάτι που αγαπάς τόσο πολύ.

Ευχαριστούμε πολύ την αγαπημένη μας Ελένη Γερουλάνου και ανυπομονούμε

για το ραντεβού μας στο Μουσείο Μπενάκη (κτίριο Οδού Πειραιώς),

6-10 Φεβρουαρίου 2023!

Έλα και συ, με τα βιβλία σου αγκαλιά, σε περιμένουμε με χαρά!

To spotάκι της δράσης bookwave 2014, φρέσκο, διαχρονικό και παντοτινά αγαπημένο!

ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ BOOKWAVE:

Το bookwave είναι η ετήσια, μεγάλη δράση του Library@all, ένα «κύμα βιβλίων» και προσφοράς που διαρκεί μια εβδομάδα και στόχο έχει την προσφορά βιβλίων σε σχολικές βιβλιοθήκες κυρίως της Αττικής που αντιμετωπίζουν σημαντικές ελλείψεις σε βιβλία.

Στο κτίριο του Μουσείου Μπενάκη στην οδό Πειραιώς συγκεντρώνονται βιβλία μέσα από bookdrives που πραγματοποιούν κυρίως ιδιωτικά σχολεία και άλλοι ιδιωτικοί φορείς, με στόχο να καλυφθεί μεγαλύτερος αριθμός σχολείων σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Τα βιβλία που συγκεντρώνονται είναι για παιδιά 5 έως 12 ετών. Χαρίζουμε βιβλία σε καλή κατάσταση ή καινούρια, ΑΛΛΑ ΟΧΙ εγκυκλοπαίδειες, βιβλία δραστηριοτήτων, σχολικά, με αυτοκόλλητα, με ήρωες κινουμένων σχεδίων, από εφημερίδες.

*PHOTO CREDITS: @library4all_

*PHOTO MEMORIES: Την Ελένη στην κεντρική φωτογραφία την απαθανάτισα σε μια συναισθηματικά φορτισμένη παρουσίαση του βιβλίου της "Ένας αρκούδος μια φορά", όπου παραβρεθήκαμε με την κόρη μου Ιωάννα- και ανήκει στις πολύ αγαπημένες μου στιγμές και εμπειρίες.