INTERVIEW / Κατερίνα Δανδουλάκη-Χιόνη: "Φέτος ετοιμάζουμε σωστά την καρδιά μας και γιορτάζουμε
Μέσα μου πιστεύω βαθιά ότι αυτό το Πάσχα θα είναι όχι μόνο διαφορετικό από όλα όσα έχουμε ζήσει, αλλά για όσους το επιζητούν, θα είναι και το πλέον ουσιαστικό.
Πώς θα είναι όμως η Μεγάλη Εβδομάδα χωρίς εκκλησία; Τι με ώθησε να νηστέψω όλη τη Σαρακοστή; Πώς θα εξηγήσω στην κόρη μου το αληθινό νόημα της θρησκείας τώρα που μένουμε σπίτι;
Η Κατερίνα Δανδουλάκη-Χιόνη, δικηγόρος, συγγραφέας, mom blogger, μητέρα 3 παιδιών και σύζυγος ιερέα, μα πάνω απ' όλα μια ήρεμη δύναμη, δέχτηκε να απαντήσει στα ερωτήματά μου γεμίζοντας την καρδιά μου με αγαλλίαση που τόσο ανάγκη έχω (και έχουμε) αυτές τις ημέρες.
Κατερίνα μου, παίρνοντας στα χέρια μου το βιβλίο σου «Το Πρώτο Πάσχα», σκέφτηκα πως αυτό θα είναι το Πρώτο Πάσχα χωρίς εκκλησία, λόγω κορωνοϊού. Τι θα αλλάξουμε, πώς θα προσαρμοστούμε στο διαφορετικό αυτό Πάσχα;
Υπάρχει ένα σημείο στο Ευαγγέλιο, που μας διηγείται την συνάντηση του Χριστού με την Σαμαρείτιδα. Εκείνη ρώτησε τον Χριστό, πού πρέπει να λατρεύουν οι άνθρωποι τον Θεό. Κι ο Χριστός της απάντησε «Είναι κοντά ο καιρός που δε θα λατρεύετε τον Πατέρα ούτε σ’ αυτό το βουνό ούτε στα Ιεροσόλυμα. Είναι κοντά ο καιρός, ήρθε κιόλας, που οι αληθινοί προσκυνητές θα λατρεύσουν τον Πατέρα με τη δύναμη του Πνεύματος, που αποκαλύπτει την αλήθεια· γιατί έτσι τους θέλει ο Πατέρας αυτούς που τον λατρεύουν».
Πιστεύω λοιπόν πως φέτος θα πρέπει να ετοιμάσουμε την καρδιά μας σωστά, για να γιορτάσουμε εκεί την Ανάσταση. Αν κάνουμε αυτό, τότε τίποτα ουσιαστικά δεν θα αλλάξει και η γιορτή της μεγαλύτερης αγάπης που υπάρχει, θα γιορταστεί μεγαλόπρεπα!
Φέτος, για πρώτη φορά συνειδητά, αποφάσισα να νηστέψω 40 μέρες, ξεκινώντας την αποχή από το κρέας. Σε τι βοηθά η νηστεία;
Σε όλη την Αγία Γραφή και στους Πατέρες βλέπουμε πως πριν από κάθετι μεγάλο, οι άνθρωποι νήστευαν. Ακόμα κι ο ίδιος ο Χριστός, πριν ξεκινήσει το έργο Του, νήστεψε στην έρημο 40 μέρες. Η νηστεία από ορισμένα φαγητά βοηθά να ξεφύγουμε λίγο από την ενασχόληση με τις καθημερινές μέριμνες και να ασκηθούμε στην εγκράτεια και την αυτοπειθαρχία.
Βέβαια δεν αρκεί η νηστεία των τροφών. Αυτή χρειάζεται να την συνοδεύουμε με νηστεία και σε θεάματα, ομιλίες περιττές και ακούσματα βλαβερά. Έτσι και ο νους καθαρίζει, μαζί με το σώμα. Και κάπως έτσι πιο συνειδητά κατανοούμε όλα όσα σημαίνει για τον Χριστιανό και τον άνθρωπο γενικά, η Ανάσταση του Χριστού.
Πολλοί από εμάς είχαμε, κυρίως στην παιδική μας ηλικία, μια δυσάρεστη εμπειρία εξομολόγησης. Αυτή που δεν μας έκανε καλύτερους ανθρώπους αλλά μας γέμισε ενοχές. Τι σημαίνει όμως αληθινή εξομολόγηση;
Δύσκολη ερώτηση… Πιστεύω πως στο θέμα της εξομολόγησης των παιδιών, οι γονείς πρέπει να είμαστε ιδιαιτέρως προσεκτικοί και διακριτικοί. Όπως και σε όλα τα θέματα, έτσι και σ’ αυτό, μια πρώτη κακή εμπειρία, μπορεί να απομακρύνει το παιδί ή τον έφηβο. Από εκεί και μετά , πιστεύω πως η εξομολόγηση είναι ένα από τα δώρα του Θεού στον άνθρωπο και ως τέτοιο πρέπει να το δείξουμε στα παιδιά και να το βιώνουμε κι εμείς.
Είναι μεγάλη ανακούφιση να ξέρεις πως μπορείς να αλλάξεις και να προσπαθήσεις για το καλύτερο, με Κάποιον να σε δέχεται ξανά. Να ξέρεις πως η αλλαγή αυτή, η μετάνοια, δεν είναι μια κούφια λέξη, αλλά ένα αληθινό πανηγύρι. Νομίζω πως η παραβολή του Ασώτου είναι η πιο κατάλληλη απάντηση στην ερώτησή σου.
Μπορεί ένα βιβλίο να βοηθήσει μια μαμά ή έναν μπαμπά να εξηγήσει στο παιδί του το βαθύ νόημα της πίστης;
Φυσικά και μπορεί. Πολλές φορές δεν χρειάζεται καν να εξηγήσουμε. Τα παιδιά αντιλαμβάνονται πάρα πολλά πράγματα, πολύ πιο εύκολα από εμάς, επειδή το μυαλουδάκι τους είναι καθαρό. Και μας κάνουν και μερικές ερωτήσεις, που μας κολλούν στον τοίχο!
Γιατί να πάρει κάποιος το βιβλίο σου "Το πρώτο Πάσχα"; Πες μας τρεις καλούς λόγους.
1ον: Είναι ένα βιβλίο, που δεν λέει τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο, από όσα διαβάζουμε στα Ευαγγέλια, για τα Πάθη και την Ανάσταση. Τα διηγείται ένα μικρό αγόρια, που είχε την τύχη να τα δει από κοντά. Μέσα στην ιστορία υπάρχουν πολλές λεπτομέρειες, που σίγουρα τραβούν την προσοχή των παιδιών. Αν θες να πεις στα παιδιά σου τι έγινε το Πάσχα, αρκεί να τους διαβάσεις ή να τους δώσεις να διαβάσουν το Πρώτο Πάσχα.
2ον: Έχει υπέροχη εικονογράφηση του Σπύρου Γούση και δραστηριότητες. Πριν λίγες μέρες μου λένε τα κορίτσια , «μαμά θέλουμε να κάνουμε μια κατασκευή» . Τους έδωσα το βιβλίο και πρέπει να πέρασαν μισό πρωινό, ζωγραφίζοντας, κολλώντας φιγούρες στις εικόνες και παίζοντας με το τρίπτυχο «Ψάξε και Βρες».
3ον: Γιατί Πάσχα είναι ένα πράγμα: η Σταύρωση και η Ανάσταση. Και αν θέλουμε να είμαστε εντάξει απέναντι στα παιδιά μας, αυτό πρέπει να τους πούμε. Τα υπόλοιπα με τα κουνελάκια και τα αυγά, ωραία είναι, αλλά δεν είναι η ουσία. Στα παιδιά να μιλάμε με αλήθειες. Και το βιβλίο αυτό, λέει αλήθειες.
34 ετών και ήδη μαμά τριών παιδιών! Ήταν απόφασή σου να γίνεις από μικρή, μητέρα;
Να σου πω την αλήθεια, δεν είχα καθόλου σκεφτεί πότε ακριβώς θα ήθελα να κάνω παιδιά! Ήξερα πως θέλω να παντρευτώ και να κάνω οικογένεια και έτσι όταν ήρθε ο αγαπημένος μου στην ζωή μου, απλά ήθελα να είμαι μαζί του. Τα υπόλοιπα ήρθαν μόνα τους. Τώρα ξέρω πόσο ευλογημένη στάθηκα και κάθε μέρα ευχαριστώ τον Θεό γι’ αυτό. Όταν είσαι 22 δεν πάει καθόλου το μυαλό σου σε δυσκολίες, αναποδιές και κακά σενάρια. Όλη η ζωή είναι μπροστά σου και ευτυχώς ή δυστυχώς δεν έχεις εικόνα από τα άσχημα. Στο τρίτο μου παιδί, που πια ήμουν 32, κατάλαβα πόσο μεγάλη είναι η διαφορά. Δόξα τω Θεώ για όλα !
Εάν τα παιδιά σου μάθαιναν ένα και μόνο πράγμα από εσένα, ποιο θα ήθελες να ήταν αυτό;
Να αγαπούν. Τον εαυτό τους, γιατί είναι εικόνες του Θεού, γεμάτες χαρίσματα. Τους άλλους, γιατί μόνο έτσι ζουν μια ζωή γεμάτη. Τον Θεό, γιατί χωρίς την δική Του ελπίδα, η ζωή μας είναι πολύ σκοτεινή.
Δικηγόρος, blogger, συγγραφέας, πρεσβυτέρα, μητέρα: Δεν θα έλεγα ότι είσαι απλά μια... «μαμά για σπίτι»! Αν έπρεπε να ξεχωρίσεις τον πιο σημαντικό σου ρόλο στη ζωή, ποιος θα ήταν αυτός;
Χμ… Δεν μου αρέσει να ξεχωρίζω, γιατί όλα όσα αναφέρεις είναι σημαντικά για μένα. Το καθένα τους είναι ένα κομμάτι αυτού που είμαι. Θα πρόσθετα και την λέξη «σύζυγος» και θα την έβαζα στην αρχή. Διότι από εκεί ξεκινούν πολλά για εμένα, μέσα από την συζυγική ζωή.
Η μητρότητα σίγουρα είναι αυτή που διαπερνά κάθετί που κάνω. Η νομική επιστήμη και η δικηγορία ειδικότερα είναι που καθόρισαν τον τρόπο που αντιλαμβάνομαι τα πράγματα: όλα έχουν μια αιτία, μια πρακτική εφαρμογή, ένα επειδή κι ένα δια ταύτα. Και τίποτα δεν έχει μόνο μια πλευρά: «Μηδενί δίκην δικάσεις πριν αμφοίν μύθον ακούσεις».
Blogger έγινα επειδή είμαι μια μαμά, που έχει ανάγκη να γράφει. Και κάπως έτσι φτάσαμε και στην ιδιότητα του συγγραφέα, που ήταν απλά το αποτέλεσμα όλων των παραπάνω.
Δανδουλάκη- Χιόνη. Είναι από τις ελάχιστες φορές που μια γυναίκα έχει διπλό επώνυμο (σ.σ. το δικό της και του συζύγου της) και δεν μου κάνει εντύπωση! Πόσο εύκολο είναι να είσαι πρεσβυτέρα;
Τι σημαίνει στ’ αλήθεια η φράση «είμαι πρεσβυτέρα»; Προσωπικά στα 3 (και κάτι ψιλά) χρόνια που ο άντρας μου έχει πάρει το μονοπάτι της ιεροσύνης, δεν έχω νιώσει να αλλάζει κάτι. Η ζωή μας είναι πάνω κάτω η ίδια, εκτός από το ότι πλέον δεν έχουμε ούτε σαββατοκύριακα, ούτε γιορτές, ούτε αργίες, που να είμαστε όλοι μαζί. Αν κάτι με δυσκολεύει είναι αυτό.
Κατά τα άλλα όμως, είμαι η ίδια Κατερίνα, που ήμουν και πριν. Ίσως λίγο πιο συνειδητοποιημένη σε πολλά πράγματα, αλλά νομίζω πως γι’ αυτό «φταίει» το ότι μεγαλώνω και όχι η ιεροσύνη του συζύγου μου. Κυρίως είναι αυτό που οι άλλοι περιμένουν να δουν από μια πρεσβυτέρα, που δυσκολεύει τα πράγματα. Γιατί η ζωή μας δεν έχει καμιά διαφορά από την ζωή κάθε συζύγου και μητέρας. Ίδιες δυσκολίες, ίδιες χαρές και λύπες, ίδια καθημερινότητα.
Όσο για το διπλό επώνυμο, τι να σου πω! Μου αρέσει πάρα πολύ το όνομα του άντρα μου!
Σε ρωτώ ως κόρη ιερέα προς σύζυγο ιερέα: Ποιος πιστεύεις ότι είναι ο καλός παπάς; Τι κάνει, τι δεν κάνει, είναι ανοιχτόμυαλος, κοινωνικός, αλληλέγγυος, αγαπητός, διαθέσιμος 24/7;
Όλο δύσκολες ερωτήσεις μου βάζεις… Δεν πιστεύω πως υπάρχει ένας ορισμός για τον «καλό» ιερέα. Κάθε ιερέας έχει μια κλήση και μια κλίση, γι’ αυτό το λειτούργημα. Για τον καθένα γίνεται με διαφορετικό τρόπο, σε άλλη φάση της ζωής του, μέσα από άλλα περιστατικά.
Επίσης καθένας τους έχει άλλον χαρακτήρα και άλλα χαρίσματα. Κάποιοι είναι πολύ καλοί θεολόγοι και ομιλητές, άλλοι έχουν χάρισμα να είναι κοντά στους νέους, άλλοι συνδυάζουν δύο ιδιότητες και προσφέρουν διπλό έργο, άλλοι έχουν μοναστικές τάσεις, άλλοι πιο κοινωνικοί. Συνολικά λοιπόν δεν μπορώ να πω πως υπάρχει ορισμός. Αυτό που νομίζω είναι το πιο σημαντικό είναι η ζωή του ιερέα να έχει ως κέντρο την υπηρεσία του Χριστού και του συνανθρώπου. Αν αυτό ισχύει, τότε σίγουρα είναι ένας καλός ιερέας.
Μέσα από το Μαμά για σπίτι, (που έκλεισε τα 7 του χρόνια), έχεις ξεκινήσει μια νέα στήλη που αγαπώ πολύ: Άγιοι Γίνεσθε. Σε έχει εμπνεύσει προσωπικά η βιογραφία ενός αγίου/ μιας αγίας;
Ο βίος της Αγίας που έχω το όνομα πάντα με εντυπωσίαζε. Με έχει όμως επηρεάσει η ζωή μιας γυναίκας, που αν και δεν έχει ανακηρυχθεί αγία, είχε μια ζωή αφοσιωμένη στον Θεό και τον συνάνθρωπο. Το βιβλίο «Ασκητική της Αγάπης» που μιλάει για την ζωή της Γερόντισσας Γαβριηλίας είναι από τα πιο πολυδιαβασμένα μου. Και πολλά από τα λόγια της με έχουν σημαδέψει και έχουν καθορίσει την κοσμοθεωρία μου.
Ο πιο αγαπημένος μου λόγος της είναι το «Λέγε εσύ πάντα ναι και άσε τον Θεό να το κάνει όχι.» Άλλη φορά, μπορώ να σου γράψω βιβλίο ολόκληρο πάνω σ’ αυτό!
Ποια είναι η φιλοσοφία σου στη ζωή;
Ίσως να μην είναι ακριβώς φιλοσοφία, αλλά πιστεύω πολύ στην χαρά και στην αγάπη. Προσπαθώ να βρίσκω την χαρά ακόμα και στις δυσκολίες. Και είμαι πεπεισμένη πως η ζωή του Χριστιανού είναι χαρά και αγάπη, αφού ο Χριστός μας είναι χαρά και αγάπη.
*Το βιβλίο "Το πρώτο Πάσχα" από τις εκδόσεις Άθως παιδικά, μπορείτε να το παραγγείλετε ΕΔΩ!
* Κυκλοφορούν επίσης και άλλα δύο βιβλία της Κατερίνας Δανδουλάκη-Χιόνη, από τις εκδόσεις Άθως παιδικά: "Ιστορίες από την Καπερναούμ" και "Χριστούγεννα στη Βηθλεέμ".